İlk çağlardan beri insanların
üzerinde yaşadıkları dünyanın şeklini ve büyüklüğünü öğrenme merakı ve
ulaşım,imar...vb sorunların çözülmesi için harita yapımına ihtiyaç
duymuşlardır.Bu ihtiyaçları karşılama çabalarıyla haritacılık
gelişmiştir.Günümüzde sağlıklı şehirleşmenin yolu, genel anlamda imar planına
göre şehrin düzenlenmesiyle sağlanmaktadır. Bir şehirde imar planının yapılması
için, kadastro ve halihazır haritalarının acil olarak üretilmesi gerekmektedir.
Bununla birlikte bir şehir için çok gerekli olan teknik altyapı tesislerinin
yerlerinin belirlenmesinde, bu tesislerin bakımında ve gerektiğinde onarımı
için, itfaiye ile ilgili yangın vanalarının yerlerinin belirlenmesinde, 3194
sayılı imar kanununun 18.maddesine göre arazi düzenlenmesinde, imar sahası
içinde gelişme bölgelerinin tespitinde, buna benzer konuları için haritaya
ihtiyaç duyulmaktadır.
Yeryüzünün bir parçasının gökyüzünden
kuşbakışı görünümünün matematik yöntemlerle küçültülerek ve üzerine özel
işaretler koyarak bir düzlem üzerine çizilmiş şekline HARİTA denir. Haritaların
kolay ve anlaşılır olabilmesi için en gerekli ayrıntılara yer verilir. Yapılan
bir çizimin harita özelliğini gösterebilmesi için çizimin belirli bir ölçek
dahilinde yapılması gerekir. Harita üzerindeki iki nokta arasındaki
uzunluğun,arazide aynı iki noktanın arasındaki ölçülen yatay mesafesine olan
oranını ÖLÇEK olarak adlandırırız. Haritaların alt köşelerinde hangi ölçekte
yapıldıklarını gösteren işaretler vardır (1:500000 - 1:250000 - 1:50000 -
1:25000 gibi). Bir haritada bu ölçeğin paydasında yer alan rakam ne kadar büyük
olursa haritanın ölçeği o kadar küçük olur.1:50000 ölçekli bir harita
üzerindeki 1 cm gerçekte 50000cm karşılık gelir(500m). Bütün ölçekli
haritalarda her bir kare 1 km2 dir.
Yeryüzündeki detaylar harita üzerinde
sembollerle gösterilir.Bu sembollerin ne anlama geldiğini haritanın kenarında
gösterilir.Sembollerin ve açıklamalarının bulunduğu bu kısma lejant adı
verilir. Lejant, Haritalarda kullanılan işaret ve renklerin ifade edildiği
tablodur. Haritanın okunmasını sağlar.Haritayı kullanacak kişi bu kısmı iyi
özümsemelidir.
Kaynak: KTÜ Jeodezi Mühendisliği
Yorumlar
Yorum Gönder