Haritanın Yorumlanması
Harita Yorumlama, haritaya
baktığınızda bölgeyi üçboyutlu zihninizde oluşturabilmeniz en önemli noktadır.
Bunu haritadaki yükselti çizgileri sayesinde yapabilirsiniz. Dağın bir yatay
kesiti alınır. Çizgiler eşit yükseltileri gösterir.Yükselti çizgilerinin şekli
dağın veya tepenin şeklini verir. Eşyükselti eğrileri arazide aynı
yükseklikteki noktaları birleştirir, iç içe kapalı eğrilerdir, birbirini
kesmezler, yükseltisi en fazla olan en içtedir yükseltisi en az olan en
dıştadır, aralarındaki yükselti farkı birbirine eşittir, aynı izohips çizgisi
üzerindeki bütün noktalarda yükselti aynıdır, izohips çizgisi üzerinde olmayan
bir noktanın kesin yükseltisi bilinemez, Kıyı çizgisi (deniz kıyısı) sıfır
metredir, izohipslerin sık veya seyrek geçmesi yer şekillerine bağlıdır,
izohipslerin sık geçtiği yerde eğim fazladır, seyrek geçtiği yerde eğim azdır.
Yeryüzündeki herhangi bir yükseltinin kesiti alındığında kesitler arası uzaklık
sabit olduğundan iki yükselti arasındaki yükseklik farkı da sabittir.Eş
yükseklik eğrileri birbirinden eşit uzaklıktadır ve değeri haritanın kenarında
belirtilir.
Yükselti çizgilerinin şeklinden
arazinin dağlık mı, çukur mu , yamaç mı .... olduğunu anlamamıza yardımcı
olur.Ayrıca arazinin eğimi hakkında bilgi verir.Eş yükselti çizgileri arası
mesafenin azalması yani bu eğrilerin sıklaşması arazinin eğiminin arttığını
gösterir. Eğimin bilinmesi arazinin yürünülebilir olup olmadığı konusunda karar
vermemizi sağlar.Eğim hesabı için öncelikle eş yükselti eğrileri arasındaki
mesafe ölçülür ve ölçek katsayısı ile çarpılır ve eş yükseklik eğrileri arası
yatay mesafe(arazideki uzunluk) bulunur.Bu uzunluk yükselti çizgileri arası
yükseklik farkı ile karşılaştırılarak hesaplanır.
Formüller:
h = Eş yükselti çizgileri arası
yükseklik farkı
c = Eğim
s = Eş yükselti çizgileri arası
mesafe (harita uzunluğu)
m = Ölçek
Yatay Mesafe = S = m * s
Eğim(%) = ( h * 100 ) / S ile ifade
edilir.
- Dağ dorukları ( zirveler ) nokta
halinde gösterilir.
- Akarsu vadileri yükseltinin arttığı
yöne doğru girinti oluşturur. Ters "V" biçiminde gösterilir.
Ok işareti çevresine göre çukur olan
(kapalı çukur-çanak-krater) yerleri gösterir.
- Akarsudan sonraki ilk yükseltiler
birbirine eşittir.
- Tabanları aynı olan tepelerin
başlangıç yükseltileri de aynıdır.
- Yükseltinin arttığı yöne doğru
"U " harfi oluşmuş ise buna sırt denir.
- Ok işareti ile gösterilen yer
kapalı çukur (çanak)dur. Ok işaretinden sonra yükselti azalır.
- Tabanı aynı olan iki tepe
arasındaki küçük düzlüğe boyun denir.
Uçurum:
Tepe:
Sırt:
Yukarıdaki resimde 1. Tepe, 2. Vadi,
3. Sırt, 4. Boyun, 5. Çöküntü, 6. Derin Vadi, 7. Burun, 8. Uçurum, 9. Geçit,
10. Dolgu...
Kaynak: KTÜ Jeodezi Mühendisliği
Yorumlar
Yorum Gönder